සත්‍යය, සමගිය සහ ප්‍රතිසන්ධානය සඳහා වූ කොමිෂන් සභාව ගැසට් වෙයි
ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් දෙමළ ඊලාම් කැරැලි සමයේ සිදු වූ දේ පිළිබඳ සත්‍ය සෙවීමේ කොමිසමක් පිහිටුවීම ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ. එය ශ්‍රී ලංකාව අවසානයේ සංහිඳියාව සඳහා ගත් ස්ථිර පියවරක් ලෙස සැලකිය හැකිය. ජනවාරි 2 වැනි දින ගැසට් කරන ලද මෙම පියවර දෙමළ ඊළාම් විමුක්ති කොටි (LTTE) සමඟ දශක තුනක යුද්ධයේ ගැඹුරු බලපෑම් සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමට සහ සංහිඳියාව හා එකමුතුකම සඳහා මග පෑදීම අරමුණු කරයි.
“ශ්‍රී ලංකාවේ සත්‍යය, සමගිය සහ ප්‍රතිසන්ධානය සඳහා වූ කොමිෂන් සභාව” ලෙස නම් කර ඇති එම ආයතනයට පුළුල් ජනවරමක් හිමිවනු ඇත. එය 1983 සිට 2009 දක්වා කාලය තුළ රට පුරා මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම්, ජීවිත හානි සහ දේපළ හානි විමර්ශනය කරනු ඇත, කුරිරු ගැටුම සහ එහි ප්‍රතිවිපාක ඇතුළත් වේ. කොමිෂන් සභාව සත්‍ය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා වේදිකාවක් සපයනු ඇත, වන්දි ගෙවීම සඳහා නිර්දේශ ලබා ගැනීම සහ අවසානයේ, අගතියට පත් වූවන් සඳහා ඵලදායී පිළියම් නිර්දේශ කිරීමට උත්සාහ කරනු ඇත.
මෙම ගැසට් නිවේදනය නිකුත් වන්නේ වසර ගණනාවක ජාත්‍යන්තර පීඩනය වැඩි වීමෙන් පසුවය. එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ යෝජනා සම්මතයන් කිහිපයක් ඔස්සේ සංක්‍රාන්ති යුක්තිය සඳහා තීරණාත්මක පියවරක් ලෙස සත්‍ය සෙවීමේ යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපිත කරන ලෙස ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඉල්ලා ඇත (Human Rights Watch, Sri Lanka: Timeline of Key Events, 2023). 2022 ඔක්තෝම්බර් යෝජනාව විසඳුම් ලබාදීමේ සහ ප්‍රතිසන්ධානයේ අවශ්‍යතාවෙ පිළිබඳ දැඩි සිහිපත් කිරීමක් ලෙස ක්‍රියා කළේය.
කෙසේ වෙතත්, බලාපොරොත්තුව අතර සැකය ද පවතී. වගවීම සහ මානව හිමිකම් ගැටලු සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කිරීමේදී ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුවේ අතීත අඩුපාඩු විවේචකයෝ පෙන්වා දෙති. අතුරුදහන් වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලය සහ වන්දි කොමිසම ඇතුළු පෙර සංක්‍රාන්ති යුක්තිය මුලපිරීම්වල මන්දගාමී ප්‍රගතිය හා අප්‍රමාණවත්කම ඔවුහු ඉස්මතු කරති.
තවද, ගැසට් කරන ලද පනත් කෙටුම්පත නීතියක් බවට පත්වීමට පෙර ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ අනුමැතිය සහ පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කිරීම අවශ්‍ය වේ. මෙම ක්‍රියාවලියේදී ප්‍රමාදයන් සිදු විය හැකිය. අභියෝගවලට මුහුණ දීමට සිදු විය හැකිය.
කෙසේ වෙතත්, සත්‍ය කොමිසම පිහිටුවීම නිවැරදි දිශාවේ සැලකිය යුතු පියවරක් ලෙස සැලකිය හැකිය. එය විවෘත සංවාදය, වින්දිතයින් හඳුනා ගැනීම සහ වන්දි ගෙවීම සඳහා දොරක් විවෘත කරයි. කෙසේ වෙතත්, කොමිසමේ සාර්ථකත්වය රඳා පවතින්නේ අව්‍යාජ ස්වාධීනත්වය, විනිවිදභාවය සහ සත්‍ය සෙවීම සහ යුක්තිය සඳහා සැබෑ කැපවීමකින් ක්‍රියා කිරීමේ හැකියාව මතය.
ශ්‍රී ලංකාව සඳහා ඉදිරි මාවත දිගු හා සංකීර්ණ වේ. අතීතයේ කැළැල් ගැඹුරට දිව යන අතර සැබෑ සංහිඳියාව සඳහා මෙම කොමිෂන් සභාවෙන් ඔබ්බට තිරසාර උත්සාහයන් අවශ්‍ය වනු ඇත.
(ඡායාරූපයේ සිටින්නේ යුද්ධය අවසානයේදී අවතැන් කඳවුරකදී අත්අඩංගුවට ගන්නා ලද ඊරෝස් නායක වී. බාලකුමාර් (දකුණේ) හා තවත් අයෙකි. මොවුන් ද අතුරුදහන් වී ඇත.)