මාලිමා ආණ්ඩුවේ නෝට්ටුවලින් ගනුදෙනු කරන්නට පුළුවන් කවදා සිටද?
ආණ්ඩුව රුපියල් බිලියන 100ක සල්ලි අච්චු ගැහුවා කියන එක බොරුවක්ද? එහෙම තමයි ඒ ක්රියාවලියට කියන්නෙ. ඒ වුණාට නෝට්ටු අච්චු ගහලා නැහැ. කරලා තියෙන්නෙ මුදල් මැවීමක්.
ආණ්ඩුව රුපියල් බිලියන 100ක සල්ලි අච්චු ගැහුවා කියන එක බොරුවක්ද? එහෙම තමයි ඒ ක්රියාවලියට කියන්නෙ. ඒ වුණාට නෝට්ටු අච්චු ගහලා නැහැ. කරලා තියෙන්නෙ මුදල් මැවීමක්.
ණය ගැනීම අඩු කිරීමට නම් කළ හැක්කේ එකම එක දෙයකි. එනම්, රාජ්ය ආදායම වැඩි කරගැනීමයි. රාජ්ය ආදායම වැඩි කරගැනීමට කළ හැකි දෙය වන්නේ බදු වැඩි කිරීමයි.
ශ්රී ලංකාවේ 2012 වන විට පැවති නිවාස ඒකක සංඛ්යාවට වඩා 19%ක පමණ වැඩි වීමක් 2024 වන විට සිදු වී ඇති බව මේ අනුව පෙනේ.
ජාත්යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කර හිමියන් (ISBs) සහ චීනය, ඉන්දියාව සහ ජපානය ඇතුළු ද්විපාර්ශ්වික ණය දෙන්නන් සමඟ 2024 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ශ්රී ලංකාව ගිවිසුමකට එළඹි අතර තම ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ ප්රයත්නවල සැලකිය යුතු ප්රගතියක් ලබා ඇත. මෙම ගිවිසුම 2022 අගෝස්තු මාසයේදී ශ්රී ලංකාව ණය පැහැරහැරීමෙන් පසු ඇති වූ ආර්ථික අර්බුදයෙන් යථා තත්වයට පත් වීමේ තීරණාත්මක පියවරක් ලෙස සැලකේ.
ආනයනකරුවන් සහ අපනයනකරුවන් ශ්රී ලංකා රේගුවට ගොනු කරන ලද ඉන්වොයිස්වල ප්රකාශිත වටිනාකම හිතාමතාම වැරදියට ඉදිරිපත් කර, සෑම වසරකම සාමාන්යයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 4.093 (රුපියල් ට්රිලියන 1.471) අහිමි කරන බව වොෂින්ටන් ඩීසී පදනම් කරගත් ග්ලෝබල් ෆිනෑන්ෂල් ඉන්ටග්රිටි විසින් කරන ලද පුළුල් විමර්ශනයකින් හෙළි වූ බව වාර්තා කළා.
ශ්රී ලංකාව ඩොලර් බිලියන 14.2ක ජාත්යන්තර ස්වෛරී බැඳුම්කර (ISB) ණය ප්රතිව්යූහගත කිරීම සම්බන්ධයෙන් බැඳුම්කර හිමියන්ගේ සාමූහිකයන් දෙකක් සමග එකඟතාවකට පැමිණ තිබෙනවා. එම එකඟතාව වසරකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ කළ දුෂ්කර සාකච්ඡා මාලාවක ප්රතිඵලයක්. මේ සම්බන්ධ මූලික එකඟතාවකට පසුගිය ජුලි මාසයේදී එළැඹුණා.
අපරාධ ක්රියාකාරකම් හරහා උපයාගත් වත්කම් ආපසු අයකර ගැනීමේ අරමුණින් රජය නව නීතියක් ගැසට් කර ඇති බව අධිකරණ අමාත්ය එම්.යූ.එම්. අලි සබ්රි පවසයි. නීතිවිරෝධී ලෙස උපයාගත් ධනය ළඟ තබාගෙන සිටින පුද්ගලයන්ට එරෙහිව නීතිමය ක්රියාමාර්ග ගැනීමට සහ දූෂණයට එරෙහිව දැඩි ක්රියාමාර්ග ගැනීමට මෙම නීතිය බලධාරීන්ට බලය ලබා දෙනු ඇත.
බංග්ලාදේශයේ ගැටලුව ඩොලර් නැති එක. ඩොලර් නැතිනම් තෙල් ආනයනය කරන්න බැහැ. තෙල් නැතිනම් විදුලිය නැහැ. බංග්ලාදේශය මේ ආර්ථික අර්බුදය විසඳා ගනියි. ඒත්, ඊනියා අරගලයෙන් හා වර්තමාන විප්ලවීය පාලනයෙන් ආර්ථිකයට අති විශාල බලපෑමක් වෙන එක වළක්වාගන්නට බැහැ.
අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ රටක් දරුණු මූල්ය අර්බුදයකට මුහුණ දෙන විට, ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ (IMF) ගිවිසුම් සහ කොන්දේසි සහිත රාමු නොමැතිව